Wolność Islandki Lindy Vilhjaálmsdóttir, przetłumaczona na język polski przez Jacka Godka, to poemat, właściwie traktat poetycki, na który składają się prolog i trzy części. Opowiada o zagładzie świata, jaki znamy. Stworzyliśmy świat dobrobytu, mnożymy wszystko. Pomnażamy nawet wolność do… harówki. Wszystko, co człowiek robi, prowadzi do przesady. Wolność powstawała przez pięć lat, a jej pomysł powstał w następstwie kryzysu, w jakim znalazł się świat, a w szczególności Islandia w roku 2009. Prolog opowiada o tym, co stworzyliśmy, pierwsza część – co zaprzepaściliśmy, druga część to podróż do źródeł, do Ziemi Świętej, a trzecia – że daliśmy sobie radę, ale znów zmierzamy ku katastrofie. Wolność została uhonorowana w 2018 roku Nagrodą Europejski Poeta Wolności.
W nagraniu audio tłumacz opowiada w zarysie o literaturze islandzkiej i pięknie czyta m.in. fragmenty z tomiku Lindy Vilhjaálmsdóttir (Prolog, 6’46” — Część I, 8’04” — podróż do Ziemi Świętej, 9’41”).
Fragment poematu Wolność Lindy Vilhjálmsdóttir…
þegar músa hafði kynnt okkur
međ virðingartitlinum skald
fyrir gestgjöfunum í drottins hæðum
hneigðu þeir sig lotningarfullir
og síðan var boðið í te
og sent eftir baráttuskáldi ættarinnar
þrítugum lögreglumanni hjá heimastjórninni
sem fékk að skreppa af vaktinni
til að sötra te og spjalla um ljóðagerð
við tvær skáldkonur norðan af hjara veraldar
hann kom sér hjá því að svara stöðluðum
spurningum um hlutskipti skálds í hernumdu landi
bauð þess í stað upp á sígarettur og sætar kökur
og snarpa yfirheyrslu um yrkisefni okkar stallsystra
honum leist vel á þema vinkonunnar
um hið sífellda stríð sem geisar í huganum
en gaf ekki mikið fyrir frelsið mitt
sagði að frelsið sem slíkt væri ekki áhugavert
það skipti ekki máli hvort menn væru frjálsir
ef þeir kynnu ekki að fara með frelsið
ég þorði ekki fyrir mitt litla líf ađ nefna það þarna
að ég væri að skrifa um fleirtölufrelsið heima hjá mér
…w przekładzie Jacka Godka
kiedy musa przedstawił nas
honorowym tytułem poeta
gospodarze na górze boga
ukłonili się z szacunkiem
następnie zaprosili na herbatę
i posłali po rodzinnego tyrteja
trzydziestoletniego policjanta autonomii
któremu pozwolono zejść na chwilę ze służby
napić się herbaty i pogawędzić o poezji
z dwiema poetkami z północnych rubieży świata
wywinął się od odpowiedzi na rutynowe
pytania o rolę poety w okupowanym kraju
a w zamian oferował papierosy i słodkie ciasteczka
oraz szorstkie przesłuchanie z twórczych treści koleżanek po fachu
spodobało mu się tworzywo przyjaciółki
ciągła wojna toczona w myślach
ale nie dał złamanego szeląga za moją wolność
powiedział że wolność jako taka nie jest godna uwagi
nie ma znaczenia czy ludzie są wolni
jeśli nie potrafią postępować z wolnością
za żadne skarby nie miałam odwagi wspomnieć
że u siebie w domu piszę o wielorakich wolnościach
O tłumaczu
Jacek Godek (ur. 1958) – tłumacz z języka islandzkiego. Dorastał w stolicy Islandii i tam w wieku 14 lat przygotował pierwszy opublikowany przekład wierszy Islandzkiego poety romantycznego Jónasa Hallgrímssona. Publikatorem był Program 1 Polskiego Radia, a wykonawczynią Zofia Saretok. W 1980 roku ukończył Studium Aktorskie przy Teatrze Wybrzeże w Gdańsku i przez bez mała dwadzieścia lat był aktorem scen trójmiejskich i sceny białostockiej. Gościnnie zagrał również w „Tangu” Mrożka w teatrze Nemendaleikhúsið w Rejkjawiku. Pod koniec lat 90. odszedł z zawodu aktora, by zająć się m.in. dziennikarstwem jako korespondent islandzkiej telewizji. Tłumaczył poezję (m.in. tomik Lindy Vilhjálmsdóttir Wolność, uhonorowany Nagrodą Europejski Poeta Wolności w 2018 roku), sztuki teatralne (m.in. Ostatnia próba Svavy Jakobsdóttir – Teatr Telewizji 1986 r., Morze Ólafura Haukura Símonarssona – Dialog 1996 r.). Pierwszą powieścią, którą przetłumaczył, była Wyspa diabła Einara Kárasona (Wydawnictwo Marpress 2009). Od końca 2015 roku prowadzi stronę e-sagi.pl, na której udostępnia własne przekłady dawnej literatury islandzkiej od średniowiecza po XIX w.
W nagraniu wykorzystano utwory muzyczne dostępne na licencji Creative Commons: Konstantin Tyufyakin, Le dernier jour de l’automne (link), Bimbotronic, M&Y (link), Winnie the Moog, Arabic Big Bass (link) i Michael McQuaid, Alone Lonely (link).
